Jeleniogórskie tramwaje

Do 28 kwietnia 1969 w Jeleniej Górze można było korzystać z komunikacji tramwajowej, czego ślady widać w kilku miejscach tego miasta.

Tramwaj zabytkowy na Rynku (obecnie Informacja Turystyczna)

Pierwsze tory zostały położone na ul. Obrońców Pokoju, 4 maja 1896, natomiast pierwsze pojazdy wyruszyły na trasę 10 kwietnia 1897 roku. Początkowo były to tramwaje spalinowe oraz gazowe, pierwszy tramwaj elektryczny wyjechał z zajezdni w Malinniku do Dworca Głównego 9 lutego 1900 roku.

Na uznanie zasługuje sieć tramwajowa, jaka została stworzona w tamtych czasach, z miasta można było dojechać spokojnie do Cieplic, a nawet do Podgórzyna, gdzie do tej pory stoi zabytkowy wagon upamiętniający tamtejszą linię tramwajową.

Warto wspomnieć, że plany rozwoju całej sieci komunikacyjnej były imponujące, planowano bowiem wybudować trasę do Szklarskiej Poręby przez Piechowice, a nawet do Karpacza, ale zostały one zaniechane po powstaniu połączenia kolejowego z tymi kurortami.

Głównym powodem likwidacji tramwajów w Jeleniej Górze był brak środków na ich modernizację i brak rentowności. Wtedy idealnym rozwiązaniem zdawała się likwidacja i rozwinięcie sieci autobusowej, teraz wiele osób żałuje tych decyzji, ponieważ obecnie zabytkowe i kursujące tramwaje byłyby tutaj świetną atrakcją turystyczną.

Tramwaj w Podgórzynie

W Jeleniej Górze znajdziemy wiele śladów, które przypominają nam o istnieniu tutaj popularnej sieci tramwajowej.

Na szczególną uwagę zasługują:

- wagon 5N, numer 11, który stoi przy ulicy Wolności 145

- budynek administracyjny MZK przy ulicy Wolności 145, gdzie można obejrzeć ciekawą wystawę poświęconą historii jeleniogórskich tramwajów

- wagon bydgoski stojący w Podgórzynie „Pod Skałką”

- wagon eNka sprowadzony z Poznania, stojący na Rynku przed ratuszem (obecnie miejski punkt informacji turystycznej)

- wagon tramwajowy na jednej z działek przy ulicy Wolności (służący jako altana)

- dawna zajezdnia z 1900 roku przy ulicy Wolności 161 i 163, obecnie ma tu swoją siedzibę Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej (budynek przetrwał w świetnym stanie)

- fragment torowiska w przejściu pomiędzy Ratuszem, a Siedmioma Domami na Rynku (jest to oryginalny fragment torów znaleziony kilka lat temu pod nawierzchnią rynku)

- tablica pamiątkowa wmurowana obok opisywanego wcześniej fragmentu torów

- mieszczące się na terenie całego miasta słupy oraz rozety, które wyeksponowano szczególnie ładnie na ulicy 1 Maja

Dawna zajezdnia z 1900 roku (www.psmkms.krakow.pl)

Warto przenieść się wspomnieniami w tamte czasy i spacerując po Jeleniej Górze wyobrazić sobie kursujące tramwaje po wąskich uliczkach, wśród zabytkowych kamienic. Turystów korzystających z tramwajów, aby dojechać do Podgórzyna, skąd pieszo, z nartami na plecach wędrowali do Przesieki i dalej w kierunku Przełęczy Karkonoskiej. Wreszcie charakterystyczny dźwięk przed odjazdem i podróżnych wskakujących w ostatniej chwili do wagonów.

Fragment autentycznych torów znalezionych pod płytą Rynku (www.psmkms.krakow.pl)

Osobiście bardzo żałuję, że po Jeleniej Górze nie jeżdżą już tramwaje, wielką atrakcją byłoby np. znalezienie noclegu w centrum Jeleniej Góry i zwiedzenie Starówki, po czym skorzystanie z tramwaju i udanie się na kolejny nocleg w Cieplicach, aby kontynuować przygodę z tym charakterystycznym środkiem transportu i ostatecznie dojechać na nocleg do Podgórzyna lub Przesieki.

Jak wspomniałem na początku, ostatni tramwaj wyjechał na trasę 11 listopada 1969 roku na linii Jelenia Góra – Cieplice i był bezpłatny.

Plan sieci tramwajowej w Jeleniej Górze

Miejmy nadzieję, że w przyszłości uda się zrekonstruować przynajmniej część sieci tramwajowej tworząc kolejną, bardzo istotną, atrakcję turystyczną. Bo czyż może być coś piękniejszego niż malowniczy widok Karkonoszy zza okna zabytkowego wagonu tramwajowego podczas jedynej w swoim rodzaju podróży ?